Της Βάσως Χόντου ●
Έτσι ακριβώς σε σκέφτομαι: κατακερματισμένη. Δεκάδες φωτογραφικά καρέ, πού πριν ξαπλώσω τ’ αραδιάζω ευλαβικά στο μαξιλάρι. Εδώ ακουμπώ το χέρι σου, δίπλα το χρώμα των ματιών σου, κάτω απ’ το στόμα μου τα χείλη σου και στην κορφή-κομμάτια-την κοιλιά σου. Για μυρωδιά, καμιά φορά, γδέρνω ένα πορτοκάλι. Γυρίζω το κορμί μου ανάσκελα, στάζω ξινό χυμό στα μάτια και-σαν Ηλέκτρα στο Άργος που ανθεί-θρηνώ κι αποκοιμιέμαι.
Το παραπάνω απόσπασμα θα μπορούσε να είναι o αποχαιρετισμός προς κάποιον φευγάτο εραστή ή μια ερωτική εξομολόγηση γραμμένη σε ημερολόγιο, που δεν θα διαβαστεί ποτέ κι από κανέναν. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα από τα τριανταπέντε, μικρά κι άλλοτε μεγαλύτερα, συχνά σχεδόν ημιτελή, αφηγήματα που περιέχονται στο βιβλίο της Ούρσουλας Φωσκόλου με τίτλο «Το κήτος». Ο βασικός θεματικός άξονας του βιβλίου είναι οι τραυματισμένοι ήρωες. Γυναίκες και άντρες, μικροί και μεγάλοι, αθώοι και ένοχοι. Άνθρωποι με κρυφές πληγές που ψάχνουν να σωθούν. Το νοητό σκοινί που τους συνδέει είναι η ποιητική άρνηση της πραγματικότητας.
Οι ιστορίες του Κήτους είναι απλές, κοινές, καθημερινές. Ένα αποτυχημένο πάρτι, τα παιδικά καλοκαίρια στο χωριό, ένας γέρος που περιμένει να πεθάνει, μια παρτίδα χαρτιά, η γενέθλια μνήμη, το πρώτο ερωτικό σκίρτημα, η φθορά των σωμάτων. Όμως αυτή η τόσο οικεία θεματολογία, φαντάζει ανοίκεια στα μάτια του αναγνώστη. Στο βιβλίο της Φωσκόλου, μέσα σε ένα υπαινικτικό περιβάλλον, η φαντασία μπλέκεται με την αλήθεια, η μεταφυσική παντρεύεται με την καθημερινότητα, η ποίηση σφηνώνει μέσα στην πρόζα, οι λέξεις μπερδεύονται με τα χρώματα. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται ένα πολύπλοκο σύμπαν στο οποίο η πραγματικότητα παραμορφώνεται και δίνει τη θέση της στον μαγικό ρεαλισμό. Ο αναγνώστης διαβάζει για σκύλους που ανθίζουν οι ράχες τους ή για γριές που πεθαίνουν καταπίνοντας το σεντόνι τους, και δεν εκπλήσσεται. Μόνο νοιώθει σαν παιδί που αντικρίζει για πρώτη φορά τον κόσμο.
«To κήτος» της Φωσκόλου δεν είναι καθόλου τρομακτικό, ζοφερό ή απειλητικό. Αντίθετα, πρόκειται για ένα πλάσμα που ξέρει καλά να φτιάχνει πολύχρωμες εικόνες και να γεννά όλων των ειδών τα συναισθήματα. Χαρά, λύπη, μελαγχολία, νοσταλγία, συμπόνοια. Κι έτσι, αυτό το παράξενο δημιούργημα γίνεται το μοναδικό τέρας που θα ήθελες, σχεδόν το εύχεσαι, να σε καταπιεί και μέσα από την πελώρια κοιλιά του να σε ταξιδέψει σε άγνωστους ωκεανούς. Γιατί «στη θαυμαστή κοιλιά του κήτους όλα μπορούν να συμβούν».
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη